🐊🐊🐊

#FishAndChips made in #Burundi !

Fiŝo el la #Tanganyika lago kaj frititaj terpomoj, verkitaj en #Burundio

En la Kirundi oni diras "amafrites" : "ama-" estas unu el la pluralaj signoj kaj "frites" estas la franca vorto por frititaj [terpomoj].

#esperanto #mangxajoj #lang_eo #Burundi #Afriko #afrique #africa #Burundio #EAC #OrientaAfriko #FishNChips #FishAndChips #Tanganyika #CentraAfriko

Parolante pri kribroj (neniu rilato kun la antaŭa proverbo...):

Simile al la flugtapiŝoj de la oriento aŭ la balailoj de la eŭropaj sorĉistinoj, en Orienta Afriko oni atribuas al kribroj, kiam ili estas uzataj de sorĉistoj kompreneble, la kapablon transporti en la aero tiun, kiu sidiĝas sur ili kaj konas la ĝustajn magiajn formulojn...

Tio estas specialaĵo de la Kino-Kongolaj sorĉistoj, oni diras...

#ekologio
#sorcxisto
#Afriko
#OrientaAfriko
#sorcxistino

#Datreveno #MungoPark #Afriko

Je ĉi dato en 1771 naskiĝis Mungo Park, esploristo, kiu per sia libro, klarigis multon pri okcidenta Afrika al la eŭropanoj, Li esploris la riverojn Niĝeron kaj Gambion, kaj komencis konstruis mapon pri la regiono. https://eo.wikipedia.org/wiki/Mungo_Park
Bildo: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mungo_Park_portrait.jpg

8/8

Fontoj de ĉi tiu fadeno :

- Iain Gately "Tobacco: a cultural history of how an exotic plant seduced civilisation" (en la angla)

- diversaj artikoloj pri la historio de Burundo kaj la regiono (franca kaj angla)

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#historio
#Afriko
#ArtefaritajParadizoj
#Drogoj
#africa
#afrique

6/..

Hodiaŭ, en Afriko bedaŭrinde (kiel en la resto de la mondo), la modera kaj tradicia uzo de tabako estis anstataŭigita per la industria cigaredo kun normigita gusto.
Tiuj cigaredoj estas parte fabrikita el "rekonstruitaj tabakfolioj" (miksaĵo de plantofraktoj - stelo, ktp.- kun "saŭco", tio estas likvo plena de diversaj kemikaloj..).

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#afriko
#historio
#africa
#ArtefaritajParadizoj
#drogoj
#afrique

8/8

Fontoj de ĉi tiu fadeno :

- Iain Gately "Tobacco: a cultural history of how an exotic plant seduced civilisation" (en la angla)

- diversaj artikoloj pri la historio de Burundo kaj la regiono (franca kaj angla)

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#historio
#Afriko
#ArtefaritajParadizoj
#Drogoj
#africa
#afrique

6/..

Hodiaŭ, en Afriko bedaŭrinde (kiel en la resto de la mondo), la modera kaj tradicia uzo de tabako estis anstataŭigita per la industria cigaredo kun normigita gusto.
Tiuj cigaredoj estas parte fabrikita el "rekonstruitaj tabakfolioj" (miksaĵo de plantofraktoj - stelo, ktp.- kun "saŭco", tio estas likvo plena de diversaj kemikaloj..).

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#afriko
#historio
#africa
#ArtefaritajParadizoj
#drogoj
#afrique

5/...

Pri la nargilo:

Iuj kelkfoje donas al ĝi prefere hindan originon, sed la fakto estas, ke iuj afrikaj popoloj, kiel la pigmeoj de Burundo (ili nomiĝas la Tŭa aŭ Batŭa - "ba" estas la plura marko), tradicie konsumis kanabon en akvopipoj.

(Eĉ ekzistas malnova esprimo en Kirunda por diri "paroli sen signifo" = fari la sonon de akvopipo 😁)

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#afriko
#historio
#africa
#ArtefaritajParadizoj
#drogoj

3/..
Tiel oni trovis artobjektojn en Ruando, datantajn ĉirkaŭ 1750, kiuj atestas pri la uzo de tabako dum religiaj ceremonioj tiutempe. Tio akreditas la ideon, ke tabako jam estis ĉeestanta dum longa tempo en tiu epoko.

La notinda diferenco kun Eŭropo, kiu longe rigardis fumadon kiel diabla, estis ke la Afrikanoj jam kutimis konsumi diversajn plantojn, psikotropajn aŭ ne, kaj precipe kanabon, por fumado.

3/

#esperanto
#lang_eo
#afriko
#tabako

3/..
Tiel oni trovis artobjektojn en Ruando, datantajn ĉirkaŭ 1750, kiuj atestas pri la uzo de tabako dum religiaj ceremonioj tiutempe. Tio akreditas la ideon, ke tabako jam estis ĉeestanta dum longa tempo en tiu epoko.

La notinda diferenco kun Eŭropo, kiu longe rigardis fumadon kiel diabla, estis ke la Afrikanoj jam kutimis konsumi diversajn plantojn, psikotropajn aŭ ne, kaj precipe kanabon, por fumado.

3/

#esperanto
#lang_eo
#afriko
#tabako

2/..
Kiam temas pri precize Centra Afriko: oni scias, ke tabako alvenis al okcidentaj kaj orientaj marbordoj de la afrika kontinento ĉefe per portugaloj. (la nederlandanoj ankaŭ, sed malpli, kaj precipe en Sud-Afriko).
Kiel aliaj amerikaj plantoj (maizo, faboj, manioko...), tabako rapide etendis sin en la internon de la kontinento ĝis la plej malproksimaj kaj izolitaj regionoj.

2/

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#afriko
#historio
#drogoj

Tabako estas planto, kiu estas endema al Ameriko (kvankam aliaj specioj de "Nicotiana" estis ankaŭ trovitaj en Aŭstralio..).

Malpli ol du jarcentoj post kiam eŭropanoj unue alvenis en amerika tero en la Karibio, tabako jam ĉarmis preskaŭ la tutan planedon de Eŭropo ĝis la tuta Afriko kaj ĝis Ĉinio.

1/..

#esperanto
#lang_eo
#historio
#afriko
#Tabako
#drogoj
#ArtefaritajParadizoj
#africa
#afrique

La "Ubusuago" (ubuswage en la Kirunda) estas tipa manĝaĵo de Burundo. Preparita kun iom fermentita maniokpasto, ĝi estas manĝata malvarma kun fiŝaj aŭ kapraj broĉetoj dum festaj tagoj, aŭ pli simple kun faboj, avokadoj, amarantoj...
Ĝi enhavas pro la fermentado multajn probiotikojn do ĝi estas tre sana manĝaĵo.

#Burundi
#Burundio
#Esperanto
#Afriko
#Mangxajxo

Tiu tradicio fortigas seksajn antaŭjuĝojn, precipe la ideon ke virinoj ne povas preni siajn proprajn decidojn, kaj blokas ilian edukadon, ekonomian sendependecon, kaj socian partoprenon, tiel malhelpante la tutan socion evoluigi, klarigas Jamii Forums

2/2

#Tanzanio
#Afriko
#Esperanto
#GenraEgaleco

Tanzanio lanĉas kampanjon kontraŭ malnova tradicio, kiu volas, ke en iuj regionoj de la lando, viroj povas esti promesitaj (povas "aĉeti", pli ekzakte) edzo kun infano, dum ŝi ankoraŭ estas en la ventro de sia patrino... 1/2

#Afriko
#Tanzanio
#Esperanto
#VirinaRajtoj

Palmfruktoj, palmoleo

2/2

Oni eĉ povas fabriki balailetojn per ĝiaj branĉoj !

#esperanto
#afriko
#agrikulturo
#palmoleo
#OrientaAfriko

Saluton al ĉiuj!
Mi estas franca esperantisto kaj mi loĝas en orienta Afriko, kie mi studas la bantuajn lingvojn (nune svahila kaj kirundia) kaj mi ankaŭ provas vivi malkreskante.
Mi ŝatas partigi anekdotojn el mia vivo en Afriko kaj sciigi afrikajn proverbojn.
Ĉi tiu konto estas nur en la esperanta lingvo, sed mi ankaŭ havas alian konton, ĉefe en la franca: @abouadil@mastodon.online
Ĝis baldaŭ!

#esperanto
#afriko
#OrientaAfriko
#svahila
#Kirundia
#SvahilaProverbaro
#BantuajLingvoj

Tiu tradicio fortigas seksajn antaŭjuĝojn, precipe la ideon ke virinoj ne povas preni siajn proprajn decidojn, kaj blokas ilian edukadon, ekonomian sendependecon, kaj socian partoprenon, tiel malhelpante la tutan socion evoluigi, klarigas Jamii Forums

2/2

#Tanzanio
#Afriko
#Esperanto
#GenraEgaleco

Tanzanio lanĉas kampanjon kontraŭ malnova tradicio, kiu volas, ke en iuj regionoj de la lando, viroj povas esti promesitaj (povas "aĉeti", pli ekzakte) edzo kun infano, dum ŝi ankoraŭ estas en la ventro de sia patrino... 1/2

#Afriko
#Tanzanio
#Esperanto
#VirinaRajtoj

La "Ubusuago" (ubuswage en la Kirunda) estas tipa manĝaĵo de Burundo. Preparita kun iom fermentita maniokpasto, ĝi estas manĝata malvarma kun fiŝaj aŭ kapraj broĉetoj dum festaj tagoj, aŭ pli simple kun faboj, avokadoj, amarantoj...
Ĝi enhavas pro la fermentado multajn probiotikojn do ĝi estas tre sana manĝaĵo.

#Burundi
#Burundio
#Esperanto
#Afriko
#Mangxajxo