🐊🐊🐊

#FishAndChips made in #Burundi !

Fiŝo el la #Tanganyika lago kaj frititaj terpomoj, verkitaj en #Burundio

En la Kirundi oni diras "amafrites" : "ama-" estas unu el la pluralaj signoj kaj "frites" estas la franca vorto por frititaj [terpomoj].

#esperanto #mangxajoj #lang_eo #Burundi #Afriko #afrique #africa #Burundio #EAC #OrientaAfriko #FishNChips #FishAndChips #Tanganyika #CentraAfriko

8/8

Fontoj de ĉi tiu fadeno :

- Iain Gately "Tobacco: a cultural history of how an exotic plant seduced civilisation" (en la angla)

- diversaj artikoloj pri la historio de Burundo kaj la regiono (franca kaj angla)

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#historio
#Afriko
#ArtefaritajParadizoj
#Drogoj
#africa
#afrique

6/..

Hodiaŭ, en Afriko bedaŭrinde (kiel en la resto de la mondo), la modera kaj tradicia uzo de tabako estis anstataŭigita per la industria cigaredo kun normigita gusto.
Tiuj cigaredoj estas parte fabrikita el "rekonstruitaj tabakfolioj" (miksaĵo de plantofraktoj - stelo, ktp.- kun "saŭco", tio estas likvo plena de diversaj kemikaloj..).

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#afriko
#historio
#africa
#ArtefaritajParadizoj
#drogoj
#afrique

8/8

Fontoj de ĉi tiu fadeno :

- Iain Gately "Tobacco: a cultural history of how an exotic plant seduced civilisation" (en la angla)

- diversaj artikoloj pri la historio de Burundo kaj la regiono (franca kaj angla)

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#historio
#Afriko
#ArtefaritajParadizoj
#Drogoj
#africa
#afrique

6/..

Hodiaŭ, en Afriko bedaŭrinde (kiel en la resto de la mondo), la modera kaj tradicia uzo de tabako estis anstataŭigita per la industria cigaredo kun normigita gusto.
Tiuj cigaredoj estas parte fabrikita el "rekonstruitaj tabakfolioj" (miksaĵo de plantofraktoj - stelo, ktp.- kun "saŭco", tio estas likvo plena de diversaj kemikaloj..).

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#afriko
#historio
#africa
#ArtefaritajParadizoj
#drogoj
#afrique

5/...

Pri la nargilo:

Iuj kelkfoje donas al ĝi prefere hindan originon, sed la fakto estas, ke iuj afrikaj popoloj, kiel la pigmeoj de Burundo (ili nomiĝas la Tŭa aŭ Batŭa - "ba" estas la plura marko), tradicie konsumis kanabon en akvopipoj.

(Eĉ ekzistas malnova esprimo en Kirunda por diri "paroli sen signifo" = fari la sonon de akvopipo 😁)

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#afriko
#historio
#africa
#ArtefaritajParadizoj
#drogoj

3/..
Tiel oni trovis artobjektojn en Ruando, datantajn ĉirkaŭ 1750, kiuj atestas pri la uzo de tabako dum religiaj ceremonioj tiutempe. Tio akreditas la ideon, ke tabako jam estis ĉeestanta dum longa tempo en tiu epoko.

La notinda diferenco kun Eŭropo, kiu longe rigardis fumadon kiel diabla, estis ke la Afrikanoj jam kutimis konsumi diversajn plantojn, psikotropajn aŭ ne, kaj precipe kanabon, por fumado.

3/

#esperanto
#lang_eo
#afriko
#tabako

3/..
Tiel oni trovis artobjektojn en Ruando, datantajn ĉirkaŭ 1750, kiuj atestas pri la uzo de tabako dum religiaj ceremonioj tiutempe. Tio akreditas la ideon, ke tabako jam estis ĉeestanta dum longa tempo en tiu epoko.

La notinda diferenco kun Eŭropo, kiu longe rigardis fumadon kiel diabla, estis ke la Afrikanoj jam kutimis konsumi diversajn plantojn, psikotropajn aŭ ne, kaj precipe kanabon, por fumado.

3/

#esperanto
#lang_eo
#afriko
#tabako

2/..
Kiam temas pri precize Centra Afriko: oni scias, ke tabako alvenis al okcidentaj kaj orientaj marbordoj de la afrika kontinento ĉefe per portugaloj. (la nederlandanoj ankaŭ, sed malpli, kaj precipe en Sud-Afriko).
Kiel aliaj amerikaj plantoj (maizo, faboj, manioko...), tabako rapide etendis sin en la internon de la kontinento ĝis la plej malproksimaj kaj izolitaj regionoj.

2/

#esperanto
#lang_eo
#tabako
#afriko
#historio
#drogoj

Tabako estas planto, kiu estas endema al Ameriko (kvankam aliaj specioj de "Nicotiana" estis ankaŭ trovitaj en Aŭstralio..).

Malpli ol du jarcentoj post kiam eŭropanoj unue alvenis en amerika tero en la Karibio, tabako jam ĉarmis preskaŭ la tutan planedon de Eŭropo ĝis la tuta Afriko kaj ĝis Ĉinio.

1/..

#esperanto
#lang_eo
#historio
#afriko
#Tabako
#drogoj
#ArtefaritajParadizoj
#africa
#afrique

Mi skribas la vorton «ŭato» tiel, kaj vi ne povas haltigi min :}

#lang_eo #vortoj

Ekzemploj de kirundaj vortoj kiu originas el la araba tra la svahila:

Skatolo: șundûq (ar.) sanduki (sw.) isandugu (rn.)

Horo: sa3a (ar) saa (sw) isaha (rn)

Merkato: sûq (ar) soko (sw) isoko (rn)

Ĉevalo: faras (ar) farasi (sw) ifarasi (rn)

Krajono: qalam (ar) kalamu (sw) ikaramu (rn)

Tendo ĥayma (ar) hema (sw) ihema (rn)

Sapo șabûn (ar) sabuni (sw) isabuni

(Bv notu: ankaŭ en esperanto "sapo" originas el la araba 🥰)

#esperanto
#lang_eo
#kirundi
#bantu
#arabic
#lingvoj
#lingvo

Svahila proverbo (142)

Daraja lililokuvusha usilitukane.

La ponto kiu vin trairigis ne insultu ĝin.

NdT: simile al la esperanta, la svahila lingvo havas sistemon de verbderivado.

Ekzemple: "kuruka" signifas trairi kaj "kurusha" signifas trairigi (= igi iun trairi)

#Swahili
#Kiswahili
#MethaliZaKiswahili
#Esperanto
#Kiesperanto
#SvahilaProverbaro
#lang_eo

Mi suspektas, ke mi tro multe laboras. Ne tro multe da horoj, tamen tro multe da tagoj dum semajno 🤔

Tio malhelpas min studi lingvojn, ĉar mi bezonas kelkajn horojn dum ĉiu studa tago por tio, tamen mi estas tro laca post mensa laboro.

#lang_eo #vivo #laboro

Tio vere ne estas surprizo!

"Aerkontamino pli minacas la homaron ol alkoholo kaj tabako, laŭ studo publikigita la 29-an de aŭgusto el la Instituto pri Energia Politiko de Ĉikago Universitato."

(Artikolo en la franca)

https://reporterre.net/La-pollution-de-l-air-pire-que-l-alcool-et-le-tabac

#aerkontamino
#Tabako
#alkoholo
#esperanto
#lang_eo
#reporterre

Miaj najbaroj forveturis dum la ferioj pasintjare, lasante ĉi tiun planton apud ilia fenestro, kaj ili neniam revenis...
🙃

#esperanto
#lang_eo
#absurdo

Miaj najbaroj forveturis dum la ferioj pasintjare, lasante ĉi tiun planton apud ilia fenestro, kaj ili neniam revenis...
🙃

#esperanto
#lang_eo
#absurdo

Mi gapegis kaj vomemis scii pri la lastaj intencoj seksperforti en esperanta renkontiĝo.

Mi certas, ke devas esti amason da historioj kiuj ne aperis publike.

Ne silentu. Diru #AnkaŭMi

#Esperanto #lang_eo

@Pare @Aubrey @enricpineda

La afero estas, ke, senrigarde de kio estas en la kradvorto, vi povas sekvi ĝin en mastodon kaj do tiuj publikigaĵoj kun tiu sekvata kradvprto (kiu aj ĝi estas), aperis en via sekvejo, en via templinio. Mi ĉiam etikedas miajn peresperantajn publikigaĵojn per #Esperanto #lang_eo ĉar mi scias, ke estas homoj ilin sekvante, kaj por ili estos pli facile legi miajn esperantaĵojn ol sekvi mian ĉefan kaj multlingvan konton.

@enricpineda mi aldonas ĝin #Esperanto kaj eĉ #lang_eo al ĉio kion mi verkas en esperanto por helpi miajn gesekvantojn trovi aferojn en lingvo kiun ili konas.